Akciğerdeki Alveollerin Harabiyeti Sonucu Anormal Bir Biçimde Genişlemesi: Amfizem

Akciğerdeki Alveollerin Harabiyeti Sonucu Anormal Bir Biçimde Genişlemesi: Amfizem

Vücudun herhangi bir bölgesinde bir hastalık veya travmaya bağlı olarak hava toplanmasına amfizem adı verilir. Amfizem özellikle akciğer organını etkiler ve buna bağlı olarak belirtilerini gösterir. Akciğerde meydana gelen amfizem tablosu pulmoner amfizem olarak da isimlendirilir ve kronik bir akciğer hastalığıdır.

Akciğerler vücutta en hayati görevleri yerine getiren bir organdır. Soluk alıp verme ile oksijen karbondioksit değiş tokuşunu yapan akciğerler kan yoluyla bu oksijeni gerekli dokulara ulaştırırlar. Akciğerlerin kendi içerisinde bronşlar ve bunların en uç noktasında da alveol adı verilen yapılar bulunur. Bu küçük ama fazla miktardaki yapılar akciğerin hava keseleridir. Oksijenin karbondioksit ile yer değiştirmesi bu yapılarda gerçekleşir.

Amfizem tablosu gelişen hastalarda alveollerin yapısı bozulur, zayıflar ve yırtılır. Küçük hava keselerinin yerini daha büyükleri alır ve görevlerini tam olarak yerine getirememeye başlar. Düzenli olarak çalışan alveollerin miktarı zamanla azalır ve oksijen karbondioksit alışverişi çok zorlu bir hale gelir. Bunun sonucunda da hastalarda başlıca öksürük, nefes darlığı ve solunum güçlüğü gibi belirtiler ortaya çıkar.

Amfizem hastalığının bilinen en yaygın nedeni sigara kullanmaktadır. Sigara içerisindeki yüzlerce kimyasal madde, zehirler ve karbondioksit gibi moleküller zaman içerisinde akciğer dokusunda birikmeye başlar ve amfizem tablosunun gelişmesine neden olur.

Amfizem Hastalığının Nedenleri Nelerdir ?

Amfizem hastalığının ana sebebi uzmandoktor görüşlerine göre sigara kullanımıdır. Yapılan araştırmalara göre her 10 sigara kullanıcısının 1-2 tanesi amfizem hastalığına yakalanmaktadır ancak görülen belirtiler ve hastalığın seyri içilen sigara miktarına ve diğer etkenlere göre değişiklik göstermektedir. Sigara kullanımının yanı sıra genetik yatkınlığın da amfizemi tetiklediği düşünülmektedir. Ailesinde amfizem öyküsü bulunan ve beraberinde sigara tüketen kişilerin amfizeme yakalanma olasılığı çok yüksektir.

Akciğerlerde nadiren de olsa alfa-1 antitripsin proteinin miktarı azalabilmektedir. Kalıtsal yatkınlığa bağlı olarak azalan bu protein zamanla akciğerlerdeki elastik yapıları bozar ve amfizem rahatsızlığına neden olur.

Amfizem gelişen hastalarda zamanla kronik bronşit problemli gelişebilir. Gelişen bronşit sonucunda hastalarda şiddetli öksürükler meydana gelir ve bronşlarda enfeksiyon meydana gelir.

Amfizem Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?

Amfizem hastalarının büyük bir çoğunluğu hastalığın ilk evrelerinde belirti göstermezler. Hatta kimi zaman görülen belirti ve bulgular basit üst solunum yolları enfeksiyonu belirtilerinden daha öteye gitmemektedir. İşte amfizem hastalarında görülen belirti ve bulgular;

• Solunum güçlüğü, nefes darlığı
• Balgam
• Uzun süreli ve şiddetli öksürük
• Göğüs ağrısı
• Hırıltılı solunum
• Sık sık akciğer enfeksiyonları geçirmek
• İştah kaybı
• Oksijenin yeterince kullanılmaması sonucunda yorgunluk ve siyanoz
• Kilo kaybı
• Anksiyete ve depresyon
• Ödem
• Uyku esnasında nefes darlığı

gibi belirtiler amfizem hastalarında en sık görülen belirti ve bulgulardandır.

Amfizem hastalığı çeşitli tedavi uygulamaları ile tamamen ortadan kaldırılmasa da hastalar için ölüm oranı çok az bir hastalıktır. Beraberinde gelen hastalıkları ve ortaya çıkardığı belirtileri tedavi etmek ve altta yatan nedeni ortadan kaldırmak amfizem hastalarının rahat bir yaşam sürmesini sağlayabilmektedir.

Amfizemin Tedavisi Nasıldır ?

Tıp dünyasında halen amfizemi tamamen ortadan kaldıran bir tedavi bulunamamıştır. Ancak bununla beraber hastalığın beraberinde getirdiği nefes darlığı gibi ciddi belirtiler semptomatik tedavi ile ortadan kaldırılabilmektedir. Uygulanan bu semptomatik tedaviler ayrıca diğer hastalıkların ortaya çıkardığı belirtileri de ortadan kaldırabilmektedir.

Amfizem tedavisine başlamadan evvel hastanın durumu kabullenmesi ve kullanıyorsa sigarayı bırakması gerekmektedir. Sigaranın bırakılması hastalığın tedavisi için şarttır çünkü amfizemle beraber sigara kullanımı hastayı rahatlatmayacağı gibi durumunu daha da kötüleştirebilir ve akciğerde daha büyük hasarlara neden olabilir.

Amfizem hastalarında halk arasında fısfıs ilacı olarak da bilinen bronkodilatörler kullanılır. Bu ilaçların temel görevi akciğer içerisinde hapis kalan ve dışarıya çıkamayan havanın atılmasını kolaylaştırmaktır. Bu ilaçların kullanımı ile nefes darlığı ve solunum güçlüğü gibi belirtiler de ortadan kaldırılır.

Ciddi hastalar solunum güçlüğü sebebiyle hastaneye başvurabilir ve siyanoz tablosu gelişebilir. Siyanoz görülen hastalarda oksijen yetersizliğine bağlı olarak mavi mor renkte dudakta renk değişimleri görülebilir. Eğer hastaların oksijen satürasyon değeri %90’ın altına düşerse oksijen tedavisine başvurulmalıdır. Hastalara burundan yerleştirilen bir kanül yardSımıyla oksijen takviyesi yapılır. Hastalar için günlük 14-16 saat boyunca oksijen takviyesi yapılabilir. Bu süre enfeksiyon hastalıkları doktorları tarafından arttırılıp azaltılabilmektedir.