Zeka çeşitleri ve öğrenme biçimleri

Roz Townsend, okuma kanallarını şöyle sınıflandırıyor:

Biz,
• % 1 tad alarak,
• % 1.5 dokunarak,
• % 3.5 koklayarak
• % 11 işiterek,
• % 83 görerek, öğreniriz.
Yine biz,
• Okuduklarımızın %10’unu,
• İşittiklerimizin % 20’sini,
• Gördüklerimizin, %30’unu
• Hem görüp hem işittiklerimizin % 50’sini,
• Söylediklerimizin % 80’ini,
• Davranışlarımız beraber söylediklerimizin % 90’ını hatırlarız.

Yukarıdaki istatistiklerde bir şeye dikkat ettiniz mi? Görmekten,işitmekten, tad almaktan, koklamaktan, yapmaktan bahsetmektedir. Yani biz genel olarak dokunsal, işitsel ve görsel olarak öğrenmekteyiz. Eğer sizler öğrenme biçiminizi tanır ve buna uygun bir şekilde çalışma stratejinizi belirlerseniz başarılı olma ihtimaliniz daha yüksek olacaktır.

Öğrenme sitiliniz hangisi ?

Hiç dikkat ettiniz mi ? Televizyon, radyodan daha fazla insanı karşısına çekebilmekte. Bunun nedeni her insanın farklı bir temsil siteminin olmasıdır. Yani her insan da baskın olan bir temsil sistemi vardır. Bu temsil sistemi görsel, işitsel ve dokunsal olarak genelde üç bölüme ayrılır. Televizyon hem görsel hem işitsel hem de dokunsal kişilere hitap ettiği için sadece işitsel ve zaman zaman da dokunsal kişilere hitap eden radyodan daha fazla kişiyi kendine bağlayabilmekte.

Her insanın temsil sistemi farklı olduğu gibi her insanın öğrenme biçimi de farklıdır.

Her insan dokunsal, işitsel ve görsel öğrenebilir. Ancak her insanda daha baskın olan bir öğrenme biçimi vardır. Bunu tespit ederseniz ve bu öğrenme biçimine uygun bir ders çalışma stratejisi belirlerseniz daha başarılı olacaksınızıdır.

Sizin öğrenme biçiminiz hangisi ? Bunun tespiti için aşağıdaki anketi kullanabilirsiniz. Hangi bölüme daha fazla işaret koymuşsanız sizin öğrenme biçiminiz o dur. Şimdi başlayın;

Dokunsal öğrenme biçimi
1. ( ) Boş bir kağıda sütunlar çizmem istendiğinde kağıdı katlarım
2. ( ) Sandalyede otururken sallanırım
3. ( ) Bacağımı sallarım
4. ( ) Kalemimi elimde döndürürüm, masada tempo tutarım
5. ( ) Her şeye dokunmak isterim
6. ( ) Kapının üst çerçevesine asılarak odaya atlamak isterim
7. ( ) Bir şeye dokunmadan sadece görerek ve duyarak ona inanmam
8. ( ) Genellikle hiperaktif olduğum söylenir
9. ( ) Objeleri biriktirmeyi severim
10. ( ) Kürdanları, kibritleri küçük küçük parçalara kırarım
11. ( ) Aletleri açan boşaltır sonra yine bir araya getiririm
12. ( ) Genellikle çok banyo yapar ya da duş alırım
13. ( ) Genellikle ellerimi kullanarak  konuşurum
14. ( ) Başkalarının sözünü keserim

Dokunsal insanın özellikleri:

Çok yavaş hareket derler, oldukça duygusaldırlar, sesleri daha az çıkar, az ve öz konuşurlar bu nedenle konuşma araları uzundur. Evet ve hayır kelimelerini çok sık kullanırlar. Konuşurken; sırtımda ağır bir yük var, konuya parmak basmak, gururuna dokunmak, soğuk insan gibi mecazları çok sık kullanırlar. Somut şeyleri kavramaları daha kolaydır. Bu kişiler derin bir diyafram nefesi alırlar. Mutlaka karar vermeleri gereken bir şeye dokunmaları gerekmektedir.

İşitsel öğrenme biçimi
1. ( ) Konuşmayı severim
2. ( ) Dinlemeyi severim
3. ( ) Kendi kendime konuşurum
4. ( ) Yüksek sesle okurum
5. ( ) Okurken parmağımla takip ederim
6. ( ) Okurken kağıda çok yaklaşırım
7. ( ) Gözlerimi ellerime dayarım
8. ( ) Genellikle diagram ve grafiklerle aram iyi değildir
9. ( ) Yazılı karikatürleri tercih ederim
10. ( ) Görsel ve sözcük hatırlama hafızam iyi değildir
11. ( ) Kopyalanacak bir şey olmadan kolay çizemem
12. ( ) Haritalardan çok sözel tarifleri ve yönergeleri tercih ederim
13. ( ) Öğrenmek için jingle kullanırım
14. ( ) Sembol ve simgelerle aram iyi değildir
15. ( ) Sessizliğe dayanamam..ya ben ya da diğerlerinin konuşmasını isterim

İşitsel insanın özellikleri:

Kullandıkları kelimeleri seçerek kullanırlar. Yani duyarak konuşurlar. Konuşmaları daha ritimlidir. Kelimeler onlar için çok önemlidir, söyleyeceklerine çok önem verirler. Sözel olan şeylere daha fazla tepki gösterirler. Konuşmalarında sesle ilgili kelimeleri ve cümleleri çok kullanırlar ; aynı telden çalmak, kulakları tırmalamak, kulağa hoş gelmek, kulak vermek v.b. Gibi. Bu kişiler sözlerinin kesilmesini hiç sevmezler.

Görsel öğrenme biçimi

1. ( ) Duyduğum yönergelere dikkat etmem
2. ( ) Sözel tariflerin tekrarlanmasını isterim
3. ( ) Sözcükleri hatasız yazarım
4. ( ) Konuşmacının ağzını izlerim
5. ( ) Şarkı sözlerini hatırlamada zorlanırım
6. ( ) Çok not tutarım
7. ( ) Başkalarının ne yaptığını gözlerim
8. ( ) Radyo ve televizyonu yüksek sesle dinlerim
9. ( ) Diagram ve grafikleri kolay algılarım
10. ( ) Telefonda konuşmayı sevmem
11. ( ) Biri bana ders verir gibi bir şeyler anlatırsa başka dünyalara dalarım
12. ( ) Sözel yönergeleri kullanamam..haritaya gereksinim duyarım

Görsel insanın özellikleri:

Bunlar için dünya görüntülerden ibarettir. Konuşurken çok hızlı konuşurlar. Çünkü beyinlerindeki görüntülere yetişmeye çalışırlar. Konuşurken görsel ağırlıklı kelimeler ve cümleler kullanırlar; gördüğünüz gibi, göz göre göre, nereden bakarsan bak, konuyu aydınlatmak v.b. gibi. Onlar için ilgilendikleri şeyin görüntüsü çok önemlidir. Bunlar göğüs nefesi alırlar.

Farklı öğrenme sitilleri için öneriler:

Baskın olan öğrenme biçiminizi artık öğrendiniz. Şimdi bu gizli güçünüzü nasıl kullanacağınızda.

Dokunsal öğrenme stili;

Ders çalışırken sık sık ara vermek isteyebilirsiniz. Sözel olan bilgileri öğrenirken hareket etmeye çalışın. Örneğin ;Bu bilgileri öğrenirken bir yerlere yazın, fen ile ilgili konuları öğrenirken maketini yapmaya ve bu maketi inceleyerek öğrenmeye çalışın. Resim ve iş teknik dersleriniz iyidir. Bu dersleri diğer dersleri öğrenirken kullanabilirsiniz. Yani tarih dersini resim dersinde resmini yaparak çalışabilirsiniz.

İşitsel öğrenme stili;

Mutlaka ses olmayan bir ders çalışma ortamı bulun kendinize. Yüksek sesle ders çalışmaya özen gösterin. Ders konunuzla ilgili belgesel kaset, CD veya video kasetlerden yararlanmaya çalışın. Arkadaş grubuyla çalışmak sizin için faydalı olacaktır. Öğretmenin anlattıklarını daha kolay anlayabilirisiniz. Ama mutlaka etkin bir şekilde dinleyin.

Görsel öğrenme stili;

Bu kişilerin çalışacakları ortam mutlak düzgün, tertipli olmalıdır. Göz zevkini bozucu etkilerden uzak olmalıdır. Böyle bir öğrenciyseniz ders notlarınıza özen gösterin. Bunlar ders çalışırken size çok faydalı olacaktır. Ders kitabını asla ihmal etmeyin, şekil, harita gibi ders araç gereçlerini mutlaka kullanın. Öğretmeniniz ders anlatırken onun ağzını görmeye çalışın.

Kaynaklar:

– Sınırsız Güç, Anthony Robbins
– Değişim Stratejileri, Oğuz Saygın,
– Nancy Cheatwood Ellis Ngayle@Fbtc.Net “A Very Special Education Page
– Telkin Ve Hipnoz İle Öğrenme, Adil Maviş
– www.elma.com

Ahmet Yıldız
P.D.R.